ks. prof. Józef Majka

Wrocław 1991

W jednym z poprzednich wydań „Talentu” przedstawiliśmy wywiad z panem Tomaszem Lisem, autorem książki: Co z tą Polską? Pytanie zawarte w tytule wydaje się wciąż szczególnie nurtować społeczeństwo polskie, doświadczające coraz większej ilość afer i skandali związanych z elitami życia publicznego. Frustracja pogłębia się jednocześnie – a może przede wszystkim! – w wyniku kładącej się cieniem na młodej polskiej demokracji biedy, coraz powszechniej wyzierającej z polskich domów.

Raz po raz jesteśmy świadkami podnoszących się coraz głośniej zapowiedzi wieszczących zmierzch III Rzeczpospolitej i konieczności budowania nowej, czwartej. A więc, co z tą Polską?

Czy rzeczywiście nadszedł taki moment w naszej narodowej historii, kiedy należy dokonać jakiejś gruntownej rewolucji w myśleniu i działaniu na szeroką skalę? Nie jest łatwo dać odpowiedź na takie pytanie. Być może nawet sposób postawienia problemu jest błędny. Jakkolwiek by nie było od tego problemu nie uciekniemy i w jego rozwiązywaniu warto szukać pomocy.

W 1991 roku na polskim rynku księgarskim ukazała się mała, ale jakże ważna książka ks. profesora Józefa Majki „Jaka Polska? Węzłowe problemy katolickiej nauki społecznej”. I choć minęło już kilkanaście lat od jej wydania, nie straciła nic ze swej aktualności. Mało tego, tezy w niej głoszone mogą i powinny stać się swego rodzaju światłem, jakie niesie katolicka nauka społeczna na mrocznych drogach polskiego życia społecznego i politycznego.

Katolicka nauka społeczna nie jest ideologią mającą służyć legitymizacji władzy, uzasadnianiu programów społecznych, politycznych, czy gospodarczych. Nie przynosi też technicznych rozwiązań problemów społecznych, prawnych, czy etycznych. Jest ona – jak uczy papież Jan Paweł II – „dokładnym sformułowaniem pogłębionej refleksji nad złożoną rzeczywistością ludzkiej egzystencji w społeczeństwie i w kontekście międzynarodowym, prowadzonej w świetle wiary i tradycji kościelnej” (Sollicitudo rei socialis, 41).

Takiej to właśnie pogłębionej refleksji nad rzeczywistością ludzką w konkretnej polskiej sytuacji jesteśmy świadkami biorąc do ręki książeczkę ks. prof. Majki.

Punktem wyjścia dla jego rozważań staje się osoba ludzka w powiązaniu z jej niezbywalną godnością i prawami. Godność osobowa człowieka tkwi w jego upodobnieniu do Boga i wyniesieniu nad inne stworzenia. By ją dogłębnie zrozumieć, trzeba mieć przed oczami przede wszystkim to boskie upodobnienie, które swoją pełnię zyskało w Jezusie Chrystusie. Osoba obdarzona godnością, w życiu społecznym staje się podmiotem uprawnień i obowiązków.

To pobieżnie i schematycznie przedstawione tu zagadnienie godności oświetla i inspiruje wszystkie tematy zawarte w publikacji. Możemy w niej znaleźć tak ważne zagadnienia jak: idea państwa i jego relacje do narodu; granice prymatu dobra wspólnego; rozważania na temat tak ważny jak kształt zdrowej demokracji. Autor dotyka także problemu własności i pracy, rolnictwa, czy rodziny.

Jaka Polska?, niewątpliwie nie wyczerpuje całości problemów i zapewne uważnemu czytelnikowi może narzucić się brak kilku wręcz węzłowych zagadnień. Jednakże jest ona swego rodzaju doskonałą diagnozą przeprowadzoną nad rzeczywistością społeczną Polski w świetle wiary i nauczania Kościoła, diagnozą, która nie utraciła nic ze swej aktualności. Dla wszystkich, którzy poszukują dziś drogi ratunku dla Polski oraz światła w morzu zagubienia ta publikacja stać się może przyczynkiem do pogłębionej refleksji i działania.

ks. Jerzy Mordalski SCJ